9 CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ ĐỤC THỦY TINH THỂ
Đục thủy tinh thể là bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi. Bệnh do một phần thủy tinh thể đã trở nên đông đặc, mất đi độ trong suốt, chuyển sang màu trắng đục. Người bị đục thủy tinh thể có thị lực kém, nhìn mờ, nhạy cảm với ánh sáng, để lâu có thể dẫn đến nguy cơ mù lòa vĩnh viễn. Ở giai đoạn sớm, người bệnh có thể cải thiện tầm nhìn bằng cách sử dụng kính. Đến giai đoạn nặng hơn, người bệnh cần thực hiện phẫu thuật bằng phương pháp Phaco hoặc Laser Cataract để giải quyết triệt để vấn đề đục thủy tinh thể.
Hãy cùng Bệnh viện mắt Quốc tế Nhật Bản trả lời cho những thắc mắc thường gặp nhất của người bệnh về phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể:
Phaco là viết tắt của Phacoemulsification. Phẫu thuật có cơ chế là sử dụng năng lượng sóng âm tần số cao để tán nhuyễn và tách thủy tinh thể đục thành những mảnh nhỏ rồi hút ra ngoài qua một vết mổ nhỏ và thay vào đó bằng một thủy tinh thể nhân tạo để khôi phục thị lực cho người bệnh. Đây là phẫu thuật an toàn, hiệu quả và tối ưu nhất hiện nay để điều trị đục thủy tinh thể.
:Laser Cataract là phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể hiện đại nhất hiện nay với cơ chế tán nhuyễn nhân thủy tinh thể đã bị đục để đưa ra ngoài và thay thế bằng một thủy tinh thể nhân tạo phù hợp với mắt của người bệnh. Ở phương pháp này một số thao tác bằng tay của phẫu thuật viên như tạo đường mổ, tạo đường xé bao trước thủy tinh thể và chẻ nhỏ thủy tinh thể đã bị đục được thực hiện bằng tia Femtosecond Laser mang đến nhiều ưu điểm vượt trội hơn cả về độ chính xác, an toàn và tốc độ phục hồi.
Giai đoạn lý tưởng để tiến hành phẫu thuật đục thủy tinh thể khi thị lực của bệnh nhân còn khoảng 3/10 – 4/10. Một số trường hợp đặc biệt bệnh nhân có thể được mổ ở những giai đoạn rất sớm khi thị lực của mắt ở mức 5/10 – 6/10 nếu họ thường xuyên phải lái xe hay làm các công việc đòi hỏi độ chính xác cao. Khi mắc bệnh đục thủy tinh thể, bệnh nhân không nên đợi cho đến khi mắt không nhìn thấy mới tiến hành phẫu thuật vì khi đó thủy tinh thể đã quá chín có thể gây biến chứng và làm giảm tỉ lệ thành công cho quá trình phẫu thuật.
Sau khi thủy tinh thể nhân tạo được đặt vào mắt, nó sẽ tồn tại suốt cuộc đời còn lại của bệnh nhân mà không sợ bị hỏng hay thoái hóa.
Phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo chỉ làm 1 lần, việc thay thế thủy tinh thể nhiều lần sẽ ảnh hưởng đến chất lượng thị giác do bao thủy tinh thể bị tác động nhiều lần. Trường hợp người bệnh bị tai nạn nghiêm trọng tại mắt có thể gây chấn thương nhãn cầu dẫn đến lệch thủy tinh thể sẽ cần thực hiện thủ thuật điều chỉnh đặt lại thủy tinh thể, nếu thủy tinh thể bị rơi vào buồng dịch kính sẽ cần thay thế bằng 1 loại nhân thuỷ tinh thể chuyên dụng có càng treo cố định nhằm cải thiện thị lực.
Việc lựa chọn thủy tinh thể để thay phụ thuộc vào điều kiện của mắt người bệnh và tình trạng bệnh lý, bên cạnh đó cũng phụ thuộc vào nhu cầu thị giác và kinh tế của bệnh nhân. Những loại thể thủy tinh nhân tạo cao cấp sẽ mang lại cho người bệnh chất lượng thị giác tốt, ổn định. Do vậy, người bệnh cần khám mắt, chụp chiếu kỹ càng trước phẫu thuật Phaco hoặc phẫu thuật Laser Cataract, sau đó bác sĩ căn cứ vào các kết quả khám để tư vấn và lựa chọn loại thể thủy tinh nhân tạo phù hợp, hiệu quả nhất với người bệnh.
Phẫu thuật thay thủy tinh thể bằng phương pháp Phaco hay Laser Cataract đều không đau, không chảy máu, với vết mổ rất nhỏ ở rìa giác mạc chỉ khoảng 2,8mm không cần khâu và băng mắt sau phẫu thuật. Thời gian phục hồi sau mổ rất nhanh.
Thị lực sau mổ phụ thuộc vào tình trạng đáy mắt (võng mạc) của người bệnh đã được khám và nghe bác sĩ tiên lượng trước phẫu thuật. Người bệnh phẫu thuật ở giai đoạn chớm đục thủy tinh thể thường đạt thị lực cao hơn so với mổ ở giai đoạn thủy tinh thể đã bị xơ cứng.
Hầu hết bệnh nhân có thể nhìn thấy ngay trong những ngày đầu sau phẫu thuật thay thủy tinh thể. Trường hợp phẫu thuật ở giai đoạn nhân thủy tinh thể quá cứng, sau mổ có thể xuất hiện hiện tượng phù giác mạc, người bệnh có thể nhìn mờ, sau khoảng 1-2 tuần tra thuốc mắt theo hướng dẫn của bác sĩ sẽ hết dần, tầm nhìn trở nên rõ và trong hơn.
Phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể không chống chỉ định với bệnh nhân tăng huyết áp, tiểu đường. Tuy nhiên, trước khi thực hiện phẫu thuật, bệnh nhân cần được khám nội tổng quát (xét nghiệm các chỉ số đường máu, đo huyết áp,…) để chắc chắn rằng sức khỏe đáp ứng được cuộc phẫu thuật. Những bệnh nhân đục thủy tinh thể có kèm bệnh tăng huyết áp, tiểu đường phải đảm bảo có chỉ số huyết áp bình thường và chỉ số đường huyết ổn định (dưới 9). Những trường hợp bệnh nhân có bệnh lý tim mạch, tiểu đường đang ở mức cao, huyết áp không ổn định sẽ phải điều trị cho tới khi tình trạng sức khỏe ổn, cho phép thực hiện phẫu thuật.
Trường hợp bệnh nhân có các bệnh lý đáy mắt: Bác sĩ sẽ thảo luận, tiên lượng kết quả phẫu thuật và bệnh nhân sẽ quyết định đồng ý phẫu thuật hay không. Cũng có trường hợp để điều trị bệnh lý tại võng mạc cần bắt buộc thay thủy tinh thể nhân tạo mới có thể điều trị bệnh đáy mắt.
Mắt mờ đi sau phẫu thuật thay thủy tinh thể một thời gian do rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Nguyên nhân phổ biến nhất là do đục bao sau thứ phát – đây là một màng trong suốt còn để lại trong quá trình phẫu thuật giúp đặt thể thủy tinh nhân tạo lên trên. Nếu bệnh nhân bị đục bao sau thứ phát, phương pháp điều trị sẽ không khó khăn. Chỉ cần tiến hành phương pháp laser mở bao sau, thị lực của bệnh nhân sẽ lại được phục hồi.
Các nguyên nhân khác gây mờ mắt ở tuổi già có thể gặp là tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc, thoái hóa hoàng điểm tuổi già, glôcôm… Bệnh nhân cần được khám mắt tại bệnh viện chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác.