5 ĐIỀU CẦN GHI NHỚ KHI SỬ DỤNG NƯỚC MẮT NHÂN TẠO
Tuy không được xếp vào loại loại dược phẩm bắt buộc dùng theo đơn của bác sỹ nhưng nước mắt nhân tạo trên thị trường có rất nhiều chủng loại khác nhau và không phải ai cũng biết sử dụng đúng cách và phù hợp với mắt để đạt hiệu quả tối ưu nhất.
Nước mắt nhân tạo (NMNT) là loại thuốc tra mắt có tác dụng cấp ẩm, giảm khô cho mắt thường được nhiều người sử dụng hàng ngày. NMNT có thể mua được dễ dàng từ các hiệu thuốc mà không bắt buộc phải dùng theo đơn của bác sỹ, do đó người sử dụng có thể gặp khó khăn trong việc lựa chọn loại phù hợp giữa rất nhiều chủng loại khác nhau được bán trên thị trường. Bên cạnh đó, việc không có sự chỉ định của bác sỹ cũng khiến người dùng không phải ai cũng biết sử dụng đúng cách và phù hợp với mắt để đạt hiệu quả tối ưu nhất.
Bác sỹ nhãn khoa tại Bệnh viện mắt Quốc tế Nhật Bản sẽ đưa ra một số thông tin và lưu ý cơ bản giúp người bệnh hiểu hơn về nước mắt nhân tạo và cách sử dụng sao cho hiệu quả nhất.
Nước mắt nhân tạo là một hợp chất có nồng độ pH và tính chất tương tự như nước mắt tự nhiên, giữ vai trò chính là điều chỉnh độ ẩm cho mắt, bôi trơn và bảo vệ bề mặt nhãn cầu khi màng phim nước mắt bị rối loạn khiến số lượng nước mắt tự nhiên giảm. Bên cạnh đó, một số loại NMNT có công dụng hỗ trợ làm lành tế bào biểu mô giác mạc được chỉ định trong trường hợp sau phẫu thuật can thiệp bề mặt nhãn cầu.
- Nhân viên văn phòng sử dụng máy tính thường xuyên
- Người già mắc chứng khô mắt do lão hóa
- Người trải qua phẫu thuật điều trị cận thị, phẫu thuật thay thủy tinh thể hoặc các can thiệp khác trên bề mặt nhãn cầu
- Người sử dụng kính áp tròng thường xuyên
- Người mắc bệnh viêm kết – giác mạc
- Các đối tượng khác có chỉ định từ bác sỹ
1. Lựa chọn loại nước mắt nhân tạo phù hợp
Các loại NMNT hầu hết đều có thành phần tương tự nhau nhưng khác nhau về nồng độ của hoạt chất điều trị và chất bảo quản. Tùy theo mức độ, tình trạng khô mắt hoặc mục đích điều trị mà người bệnh nên sử dụng loại nào để đạt hiệu quả tối ưu. Cụ thể, loại có ít hoặc không chứa chất bảo quản sẽ có tác dụng nhanh và phù hợp hơn với trường hợp khô mắt mãn tính, cần dùng thường xuyên trong thời gian dài. Loại chứa nhiều natri hyaluronat – một hoạt chất vừa có công dụng bôi trơn bề mặt nhãn cầu vừa làm tăng độ hồi phục tế bào biểu mô kết - giác mạc, thường được khuyên dùng cho trường hợp khô mắt nặng hoặc sau phẫu thuật mắt
2. Liều dùng thông thường
Nếu không có chỉ định khác của bác sỹ, người bệnh có thể dùng nhỏ mắt 3-4 lần/ ngày, mỗi lần nhỏ 1 giọt vào mỗi mắt, trong khoảng 1-3 tháng. Trong trường hợp hỗ trợ điều trị sau phẫu thuật, người bệnh có thể nhỏ tối đa 8 lần/ ngày.
3. Cách bảo quản
Hầu hết các loại NMNT có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng từ 15 – 30 độ C, trong lọ hoặc tép đậy kín. Thông thường, sau khi đã mở nắp, thuốc dạng lọ có thể dùng trong 2-4 tuần, thuốc dạng tép có thể dùng trong 1-3 ngày tùy vào loại thuốc và liều lượng chất bảo quản. Người bệnh lưu ý chỉ nên dùng tay sạch, không nên dùng dao kéo để mở nắp lọ/tép để tránh vi khuẩn xâm nhập, từ đó giữ an toàn cho mắt và bảo quản thuốc được lâu hơn.
Hầu hết các loại NMNT có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng từ 15 – 30 độ C, trong lọ hoặc tép đậy kín. Thông thường, sau khi đã mở nắp, thuốc dạng lọ có thể dùng trong 2-4 tuần, thuốc dạng tép có thể dùng trong 1-3 ngày tùy vào loại thuốc và liều lượng chất bảo quản. Người bệnh lưu ý chỉ nên dùng tay sạch, không nên dùng dao kéo để mở nắp lọ/ tép để tránh vi khuẩn xâm nhập, từ đó giữ an toàn cho mắt và bảo quản thuốc được lâu hơn.
4. Trường hợp cần ngưng sử dụng
Người bệnh không nên dùng thuốc khi thấy dung dịch đổi màu so với ban đầu, thuốc đã mất đi độ trong suốt, đã quá hạn sử dụng hoặc lọ/tép đựng bị hở trước khi dùng.
5. Trường hợp cần gặp bác sỹ chuyên khoa
Khi thấy mắt đỏ, ngứa, rát, sưng kéo dài hoặc gặp các triệu chứng bất thường khác sau khi nhỏ thuốc, người bệnh cần tới gặp bác sỹ điều trị cho mình hoặc bác sỹ chuyên khoa gần nhất để thăm khám. Các dấu hiệu đó có thể là phản ứng của cơ thể do dị ứng với thành phần của thuốc hoặc cũng có thể cho thấy mắt đang có những bệnh lý khác.
Mặc dù hầu hết các loại NMNT được xếp vào danh mục thuốc không bắt buộc kê đơn, người dùng vẫn cần thận trọng khi sử dụng, đặc biệt là những trường hợp sau phẫu thuật, điều trị bệnh mắt mãn tính hoặc có tiền sử dị ứng.