Những điều cần biết về biến chứng đục thủy tinh thể do tiểu đường
Đục thủy tinh thể là căn bệnh nghiêm trọng tại mắt, chiếm hơn 50% nguyên nhân mù lòa trên thế giới. Trong đó, một số lượng lớn các ca bệnh đục thủy tinh thể đến từ biến chứng của bệnh tiểu đường. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), hơn 32% người trưởng thành trên 45 tuổi mắc đục thủy tinh thể do tiểu đường. Những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc đục thủy tinh thể cao gấp đôi so với những người bình thường. Hiểu rõ mối liên kết chặt chẽ giữa bệnh tiểu đường và bệnh đục thủy tinh thể để có biện pháp phòng tránh, cũng như phương pháp điều trị bảo vệ thị lực và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh thông qua bài viết sau đây.
Bệnh đục thủy tinh thể là gì?
Đục thủy tinh thể là căn bệnh gây suy giảm thị lực tại mắt do sự tổn thương hoặc lão hóa của bộ phận thủy tinh thể trong mắt, khiến cho độ đàn hồi và trong suốt của thủy tinh thể giảm đi, gây nên hiện tượng protein tập trung thành đám, tạo ra những vùng mờ đục trong thủy tinh thể, làm ánh sáng đi qua bị tán xạ, cản trở ánh sáng đến võng mạc.
Ngoài suy giảm thị lực, một số tác hại nghiêm trọng mà bệnh đục thủy tinh thể gây nên có thể kể đến như tăng nhãn áp, đau nhức mắt, đỏ mắt, đau đầu. Nếu không điều trị sớm, người bệnh có thể bị mù lòa vĩnh viễn hoặc thậm chí múc bỏ nhãn cầu.
Mối liên quan giữa bệnh đục thủy tinh thể và bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường có thể góp phần gây nên đục thủy tinh thể vì nhiều lý do. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là do sự tổn thương mạch máu trong mắt do lượng đường tăng cao, hoặc sưng phồng thủy tinh thể do lượng đường trong thủy dịch tăng cao.
Tổn thương mạch máu
Chất Insulin có vai trò vận chuyển đường (glucose) từ máu vào tế bào, tiếp thêm năng lượng cho các bộ phận trong cơ thể. Ở những người mắc bệnh tiểu đường, cơ thể sản xuất ít insulin hơn mức cần thiết hoặc không thể sử dụng insulin đúng cách. Nếu không có đủ insulin, glucose không thể đi vào tế bào, dẫn đến sự tích tụ glucose trong máu, từ đó lượng đường trong máu cao.
Khi người bệnh có lượng đường trong máu cao trong một thời gian dài, họ có thể bị tổn thương các mạch máu, bao gồm cả mạch máu ở mắt. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể.
Thủy tinh thể phồng
Một yếu tố khác liên quan gây nên bệnh đục thủy tinh thể ở người bị tiểu đường là thủy dịch - chất dịch do thể mi tiết ra ở tiền phòng (khoang nằm giữa giác mạc và thể thuỷ tinh) và hậu phòng (khoang nằm sau mống mắt).
Khi lượng đường trong máu cao trong thời gian dài, các enzym trong thủy tinh thể sẽ chuyển đổi glucose thành sorbitol - chất này có thể làm thủy tinh thể phồng lên, góp phần gây nên tình trạng mờ mắt và đục thủy tinh thể.
Một nghiên cứu khoa học vào năm 2021 trên 37 người mắc bệnh tiểu đường và đục thủy tinh thể đã chỉ ra rằng mức glucose trong mắt của những bệnh nhân này ở mức cao hơn bình thường.
Ngoài các yếu tố kể trên, tuổi già cũng là nhân tố liên quan đến quá trình tiến triển bệnh đục thủy tinh thể ở người bị tiểu đường. Nguyên nhân là do quá trình trao đổi chất giảm, lượng đường trong máu ngày càng tích tụ và tăng cao, dẫn đến bệnh đục thủy tinh thể tiến triển càng nặng theo thời gian. Theo thống kê, những người trên 65 tuổi mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể cao gấp đôi so với những người bình thường cùng tuổi; những người dưới 65 tuổi mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể cao gấp 3-4 lần so với những người bình thường cùng tuổi.
Những dấu hiệu nhận biết đục thủy tinh thể
Quá trình tiến triển bệnh đục thủy tinh thể do tiểu đường có thể diễn ra rất chậm, khiến người bệnh khó phát hiện các triệu chứng ở giai đoạn đầu. Một số dấu hiệu của bệnh đục thuỷ tinh thể mà người bệnh cần lưu tâm bao gồm:
- Tầm nhìn mờ như có màn sương mỏng trước mắt.
- Xuất hiện nhiều ruồi bay.
- Giảm cảm nhận màu sắc.
- Nhạy cảm với ánh sáng.
- Tầm nhìn vào ban đêm giảm sút.
- Nhìn thấy quầng sáng xung quanh đèn.
- Nhìn thấy mọi vật vàng nâu hơn.
- Phải thay kính mắt thường xuyên.
Cách phòng tránh bệnh đục thủy tinh thể cho người bị tiểu đường
Hiện nay, chưa có biện pháp nào được khoa học chứng minh trong việc phòng ngừa đục thủy tinh thể. Tuy nhiên, người bị tiểu đường có thể giảm nguy cơ tiến triển bệnh bằng cách kiểm soát tốt lượng đường trong máu:
- Kiểm tra thường xuyên lượng đường trong máu, huyết áp và cholesterol.
- Hạn chế hút thuốc lá và các chất kích thích khác như rượu, bia.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều các loại rau và trái cây giàu chất chống oxy hóa.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Khám mắt định kỳ theo chỉ định của bác sĩ nhãn khoa. Đặc biệt, nếu người bệnh đột ngột thấy chớp sáng, ruồi bay, khuyết một vùng thị trường thì nên thăm khám tại bệnh viện nhãn khoa trong thời gian sớm nhất có thể.
Điều trị đục thủy tinh thể
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) chỉ ra rằng việc điều trị sớm có thể giúp người bệnh phòng ngừa nguy cơ mù lòa do đục thủy tinh thể lên đến 90%. Hiện nay, phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo là giải pháp điều trị dứt điểm cho người mắc bệnh đục thủy tinh thể. Thông thường, bác sĩ nhãn khoa sẽ chỉ định người bệnh thực hiện phẫu thuật ở giai đoạn đục một phần đến đục chín. Đối với giai đoạn khởi phát, người bệnh sẽ có những phương pháp điều trị nhẹ nhàng hơn như thay kính mắt, thêm lớp phủ chống chói cho tròng kính, tuân thủ khám mắt định kỳ 6 tháng/lần.
Bệnh viện mắt quốc tế Nhật Bản cung cấp dịch vụ phẫu thuật Phaco truyền thống và phẫu thuật Laser Cataract tân tiến, giúp điều trị đục thủy tinh thể nhẹ nhàng và nhanh chóng chỉ trong 15 phút, người bệnh xuất viện ngay trong ngày và khôi phục đủ thị lực cho sinh hoạt nhẹ nhàng sau 24h.
