LẸO, CHẮP – NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

Đôi khi chúng ta thường thấy mi mắt nhức, ngứa rồi xuất hiện vết sưng đỏ gây khó chịu trên mắt. Đó chính là hiện tượng mọc lẹo hoặc chắp trên mắt. Cả lẹo và chắp đều là những vết sưng có thể nhìn thấy xuất hiện gần rìa của mí mắt. Nhiều người bối rối khi mắt bị lẹo hoặc chắp vì rất khó để phân biệt 2 hiện tượng này. Dưới đây, BV mắt QT Nhật Bản xin đưa ra 1 số thông tin về lẹo và chắp cũng như cách chăm sóc  mắt khi bị để người bệnh có cái nhìn tổng quan về bệnh, tránh làm tình trạng bệnh nặng hơn.

Chắp mắt và lẹo mắt có đặc điểm chung là gây phù nề, đau nhức ở mi mắt, điều này kiến bệnh nhân khó chịu khi nhìn, ảnh hưởng không nhỏ đến lao động và sinh hoạt hàng ngày.

Lẹo

Lẹo được tạo thành do sự nhiễm trùng ở các nang lông mi, khi lẹo xuất hiện mí mắt sẽ sưng, hơi đỏ, kèm theo ngứa và đau. Tiếp đó, chỗ đau nổi lên một khối rắn to như hạt gạo. Lẹo thường mọc ở ngay bờ mi, dính chặt vào da mi. Nếu không điều trị sớm, sau khoảng 3-4 ngày, lẹo sẽ mưng mủ và vỡ, gây đau đớn cho người bệnh. Lẹo có đặc điểm là rất hay tái phát, có thể bị ở một hoặc 2 mi mắt, có khi sưng to cả mi mắt và gây ứ phù màng tiếp hợp.

Các triệu chứng của lẹo có thể bao gồm

• Vết sưng đỏ, đau nhức dọc theo mí mắt
• Có một điểm mủ nhỏ ở trung tâm của vết sưng
• Có cảm giác khó chịu trong mắt
• Nhạy cảm với ánh sáng
• Lớp vỏ dọc theo viền mí mắt
• Chảy nước mắt

Các dạng lẹo thường gặp

• Lẹo trong do nhiễm trùng tuyến nhầy của mi mắt: nằm ở mặt trong của mi mắt, bên trong đĩa sụn. Khi lật mi, bác sĩ có thể nhìn thấy được lẹo. Trong một số trường hợp còn có thể thấy đầu mủ trắng của lẹo. Lẹo ở trong mi mắt diễn biến nặng hơn, áp-xe hiện ra ổ, thường tái phát.
• Lẹo ngoài do nhiễm trùng nang lông mi: Lẹo ngoài là một nốt đỏ, đau ở bờ mi với kích thước và độ rắn giống như hạt đậu.
• Đa lẹo: có rất nhiều đầu lẹo trên một mi hay cả hai mi, thậm chí ở cả hai mắt.

Chắp

Chắp được tạo thành do sự tắc nghẽn các ống tuyến tiết nhờn (tuyến Meibomian) của mi mắt. Chắp thường xuất hiện ở xa bờ mi hơn lẹo, nổi to hơn và không gây đau. Bản chất của chắp không liên quan đến sự nhiễm trùng. Lúc đầu khi chắp mới mọc, bạn có thể không biết mình bị vì chắp không gây đau, nhưng khi nó phát triển, có thể xuất hiện những triệu chứng sau:

• Xuất hiện một vết sưng, đỏ trên mí mắt hoặc một mí mắt sưng hoàn toàn
• Tầm nhìn mờ nếu chắp quá lớn và ấn vào nhãn cầu
• Khó chịu ở bề mặt kết mạc của mi mắt
• Khi chắp xẹp xuống chỉ còn khối tròn không đau, lớn dần trên mi mắt thành một khối màu đỏ – xám dưới kết mạc.

Các dạng của chắp

• Chắp nằm ở trong đĩa sụn và thường ở mặt trong của mi mắt; khi lật mi, bác sĩ có thể nhìn thấy được chắp, thậm chí là nhìn thấy đầu mủ trắng của chắp.
• Đa chắp tức là có rất nhiều đầu chắp trên một mi hay cả hai mi, thậm chí ở cả hai mắt.

Nguy cơ dẫn đến mắt bị lẹo, chắp

Bất cứ ai cũng có thể bị lẹo hoặc chắp, tuy nhiên những nguyên nhân đưới dây sẽ dẫn đến nguy cơ xuất hiện lẹo, chắp hơn:

• Viêm bờ mi làm tăng nguy cơ phát triển chắp hoặc lẹo.
• Đã từng bị lẹo hoặc chắp trước đây thì khả năng tái phát là cao
• Do tình trạng da không tốt như bị mụn trứng cá hoặc viêm da do tiết bã

Hướng điều trị và những lưu ý khi mắt bị lẹo, chắp

• Khi mắt mới xuất hiện chắp, lẹo, hãy chườm ấm cho mi mắt bằng túi nước ấm, khăn ấm hoặc quả trứng luộc để tận dụng nhiệt giúp làm thông thoáng tuyến mi để giảm triệu chứng sưng đỏ. Chườm ngày 3-4 lần sẽ làm tan chắp, lẹo.
• Nên đến cơ sở chuyên khoa mắt để được bác sĩ  kê thuốc mỡ kháng sinh nếu tình trạng của lẹo, chắp nặng hơn
• Nếu tất cả các phương pháp điều trị khác là không hiệu quả, hoặc nếu tầm nhìn bị ảnh hưởng, thì bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật chích chắp lẹo để làm sạch mủ trong vết sưng.
• Tuyệt đối không bao giờ bóp lẹo hoặc chắp, làm như vậy có thể khiến nhiễm trùng lan sang các vị trí lân cận ở mí mắt gây viêm nhiễm nặng hơn.
• Kiên trì điều trị và tra thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ và giữ vệ sinh tay, mắt, mặt.

Phòng ngừa chắp lẹo

• Không nên đưa tay dụi, chà mắt vì điều này có thể gây kích ứng mắt và nhiễm khuẩn.
• Cần có các biện pháp bảo vệ mắt khỏi khói bụi và ô nhiễm môi trường bằng cách: đeo kính bảo vệ mắt khi ra đường, khi dọn dẹp nhà cửa, khu vực làm việc. Tránh đến những nơi ô nhiễm không khí nặng nề.
• Nên rửa tay thường xuyên, đặc biệt là khi chăm sóc một người bị mụn lẹo ở mắt.
• Phụ nữ hay trang điểm, cần tẩy trang vùng mắt sạch sẽ hàng ngày, thay mascara ít nhất mỗi 6 tháng/ lần bởi vì vi khuẩn có thể phát triển khi mắt được trang điểm.
• Dùng riêng và giữ vệ sinh đồ dùng cá nhân như khăn rửa mặt, đồ trang điểm mắt, thuốc tra mắt,…

Khi có dấu hiệu bị chắp lẹo, người bệnh cần đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt để được điều trị đúng cách. Mỗi bệnh sẽ được điều trị theo lộ trình khác nhau. Bệnh thường tự khỏi nếu biết giữ gìn và vệ sinh đúng cách.

Thăm khám mắt định kỳ để có thể nắm bắt tình trạng sức khỏe của mắt, đặt lịch khám cùng Bệnh viện mắt quốc tế Nhật Bản TẠI ĐÂY.