Viêm kết mạc mùa xuân – Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Viêm kết mạc là tình trạng viêm lớp màng trong suốt ở bề mặt nhãn cầu (lòng trắng). 

Viêm kết giác mạc mùa xuân là một hình thái lâm sàng của viêm kết mạc dị ứng, gặp chủ yếu ở nam giới, tuổi thanh thiếu niên. Bệnh thường khởi phát ở trẻ em vào khoảng 4-5 tuổi, bênh tiến triển mạn tính, thường theo mùa và hay có những đợt kịch phát.

Bệnh viêm kết mạc dị ứng xảy ra do phản ứng của cơ thể với dị nguyên, như phấn hoa và lông thú nuôi. Dị nguyên là những chất có tính kháng nguyên, khi xâm nhập vào cơ thể có các yếu tố cơ địa dị ứng sẽ sinh ra các kháng thể và các phản ứng quá mẫn cảm, biểu hiện bệnh lý ở một hay nhiều cơ quan.

Bệnh xảy ra ở trên người có cơ địa dị ứng, nên bệnh nhân bị viêm kết mạc mùa xuân thường có thêm các bệnh viêm phế quản, viêm mũi xoang dị ứng, dị ứng thức ăn, viêm da cơ địa…Khi bị dị ứng, mắt của người bệnh trở nên nhạy cảm quá mức với lông thú nuôi, bụi…được xem là chất vô hại đối với mắt người bình thường, nhưng đối với mắt bệnh, mắt sẽ tiết ra rất nhiều nước và dịch nhầy. Khi một vật lạ (hạt phấn hoa, bụi…) rơi vào mắt, kết hợp với một kháng thể làm vỡ một loại tế bào ở mắt được gọi là dưỡng bào, dưỡng bào này vỡ sẽ làm thoát ra các hoạt chất gây ngứa, đỏ, phù…

Viêm kết mạc mùa xuân cũng có liên quan mật thiết với sự thay đổi thời tiết lúc giao mùa (nhất là xuân hè), ánh nắng, thay đổi nội tiết và yếu tố di truyền.

• Ngứa là dấu hiệu điển hình của viêm mùa xuân, thường xuất hiện thành từng cơn vào những giờ nhất định (có thể vào buổi sáng khi mới ngủ dậy lúc tiếp xúc với ánh nắng hoặc buổi chiều tối). 
• Bệnh nhân có cảm giác như có dị vật trong mắt, cộm, sợ ánh sáng, chảy nước mắt, giảm thị lực. Dử mắt nhiều, có đặc điểm dính, dai và có thể kéo thành sợi

Nguyên tắc điều trị bệnh viêm kết giác mạc mùa xuân là điêu trị triệu chứng tại mắt bằng các loại thuốc chống dị ứng, chống viêm kết hợp với điều trị chuyên khoa dị ứng.

Bệnh viêm kết mạc mùa xuân cần điều trị kiên trì. Có rất nhiều thuốc uống và thuốc nhỏ mắt đáp ứng rất tốt với bệnh viêm kết mạc mùa xuân, nhưng người bệnh không nên tự ý mua thuốc dùng mà cần đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt. Khi đi khám, người bệnh cần nêu rõ tiền sử dị ứng của mình để bác sĩ có thể chẩn đoán về dị nguyên và kê thuốc phù hợp.

Bệnh hay tái phát, nhưng người bệnh không nên chủ quan tự sử dụng theo đơn thuốc cũ. Vì cùng một bệnh nhưng ở mỗi thời điểm có thể sẽ phải dùng những loại thuốc khác nhau tùy mức độ viêm. Bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với dị nguyên để không tái phát bệnh.

Chú ý, việc dùng kéo dài một số loại thuốc kháng viêm, kháng sinh (ví dụ như thuốc có thành phần corticoid…) sẽ gây những tác dụng phụ ở mắt. Trường hợp bệnh nặng đã có biến chứng vào giác mạc, cần phải điều trị lâu dài và đúng cách dưới sự chăm sóc của các bác sĩ chuyên khoa.
Khi bị viêm kết mạc dị ứng, tránh day dụi mắt vì có thể khiến mắt bị viêm nặng hơn, thậm chí có thể gây xước giác mạc ảnh hưởng đến thị lực.

Tiến triển
•    Bệnh hay có những đợt kịch phát dù có điều trị liên tục.
•    Một số trường hợp bệnh có thể thuyên giảm khi bệnh nhân đến tuổi dậy thì.

Biến chứng
•    Tổn thương giác mạc: viêm giác mạc, loét giác mạc, loét thủng giác mạc, sẹo giác mạc.
•    Biến chứng do dùng thuốc có Corticoid: tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể.

Bệnh viêm kết mạc mùa xuân không thể tránh hoàn toàn được nhưng có thể phòng ngừa và hạn chế việc làm bùng phát bệnh bằng các lưu ý sau:
•    Nếu có cơ địa dị ứng cần hạn chế tối đa tiếp xúc với dị nguyên có thể gây dị ứng (bụi, phấn hoa, lông vật nuôi…).
•    Vệ sinh cá nhân sạch sẽ và không đưa tay bẩn dụi lên mắt
•    Vệ sinh nhà cửa, vị trí làm việc sạch sẽ để hạn chế bụi,
•    Không cắm, trồng quá nhiều hoa trong nhà, nhất là trong thời gian đang xảy ra dị ứng thì nên cách ly với phấn hoa.
•    Nên đeo kính khi đi đường để hạn chế bụi bay vào mắt
•    Tập thể dục thường xuyên để nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
Viêm kết mạc mùa xuân gây ra nhiều khó khăn cho người bệnh, ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống. Do vậy việc điều trị đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ là cần thiết để làm giảm những khó chịu tại mắt, nhanh khỏi và tránh gây ra các biến chứng không đáng có. Nắm rõ tình trạng sức khỏe của bản thân và có lối sống lành mạnh là cách để nâng cao sức khỏe và đẩy lùi bệnh tật.