Tổn thương thần kinh thị giác sau chấn thương - nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Tổn thương thần kinh thị giác sau chấn thương là gì? 

Tổn thương thị thần kinh sau chấn thương là một bệnh lý hay gặp trong nhãn khoa. Tổn thương thị thần kinh có thể đơn thuần do chấn thương trực tiếp hoặc phối hợp với chấn thương sọ não.

Nguyên nhân gây bệnh

Chấn thương thị thần kinh trực tiếp: thường sau chấn thương xuyên hốc mắt, đặc biệt gãy thành xương hốc mắt phối hợp với gãy xương mặt. Một vài trường hợp chấn thương trực tiếp vào thị thần kinh có thể nhận biết được khi soi đáy mắt hoặc chẩn đoán trên chẩn đoán hình ảnh như đứt thị thần kinh ở đĩa thị, thị thần kinh bị cắt ngang, tụ máu trong bao thị thần kinh hoặc tràn khí hốc mắt.

Chấn thương thị thần kinh gián tiếp: là loại chấn thương hay gặp hơn. Lực tác động trong chấn thương sọ não có thể truyền đến thị thần kinh. Trong chấn thương sọ não kín có thể gặp khoảng 0,5-5% có tổn thương thị thần kinh. Những vị trí của chấn thương sọ não kín có thể gây mù loà là chấn thương ở vùng trán hay trên ổ mắt, ở vùng thái dương thì ít bị hơn. Chấn thương sọ não thường gây hôn mê, sau đó khi bệnh nhân hồi tỉnh và phát hiện thị lực một bên bị giảm hoặc mất. Khám mắt ban đầu có thể không phát hiện gì đặc biệt ngoài tổn thương phản xạ đồng tử hướng tâm.

Triệu chứng của tổn thương thần kinh thị giác sau chấn thương 

  • Đau khi vận động nhãn cầu, hay xảy ra ở chấn thương thị thần kinh có tụ máu hốc mắt.
  • Giảm thị lực ở các mức độ khác nhau.
  • Khuyết hoặc mất một phần thị trường.
  • Lồi mắt, hay gặp trong tụ máu hốc mắt hay tụ máu bao thị thần kinh.
  • Tụ máu hốc mắt.
  • Tràn khí hốc mắt

Điều trị tổn thương thần kinh thị giác sau chấn thương  

  • Tìm nguyên nhân tổn thương để điều trị như chèn ép, tụ máu hay xương vỡ.
  • Điều trị theo đặc điểm của tổn thương thị thần kinh là đứt hay chèn ép.
  • Điều trị phối hợp: giảm phù, chống viêm, tiêu máu, bảo vệ thị thần kinh.

Tiến triển và biến chứng

Chấn thương thần kinh thị là một dạng chấn thương ít gặp. Nhưng nếu không kịp thời phát hiện sẽ để lại hậu quả rất nặng nề về thị lực cho bệnh nhân. Bệnh lý này hay gặp ở nam giới, trẻ tuổi, là lực lượng lao động chính của gia đình và xã hội. 

  • Tiên lượng chấn thương thị thần kinh thường nặng, khả năng hồi phục thị lực khó khăn.
  • Tiên lượng của chấn thương thị thần kinh phụ thuộc vào cơ chế của chấn thương, mức độ của tổn thương, thời gian được chẩn đoán và điều trị…
  • Tiến triển tốt khi thị lực hồi phục, có thể hồi phục thị lực nhưng vẫn ảnh hưởng thị trường.
  • Teo gai thị, mất thị lực, nhiều trường hợp không nhận biết được ánh sáng. 

Phòng bệnh

Để phòng ngừa mù mắt do bệnh lý  tổn thương thần kinh thị giác sau chấn thương, cần có các biện pháp làm giảm thiểu tai nạn lao động và tai nạn giao thông. Cụ thể, người lao động phải mang các phương tiện bảo hộ đầy đủ. Còn người tham gia giao thông cần phải trang bị cho mình những kiến thức về luật giao thông, sử dụng các phương tiện bảo vệ như đội mũ bảo hiểm khi đi xe gắn máy…